Duurzaan bouwen > Passiefwoning

Passiefwoning

1. Beschrijving

Een passiefhuis is geen welbepaald type van bouwwerk, maar een constructiestandaard die gekoppeld is aan bepaalde criteria.

Het is een gebouw dat een aangename omgevingstemperatuur bereikt zonder conventionele verwarming in de winter en zonder airconditioning in de zomer.

De eerste studies over dit type van constructie dateren uit de jaren ’80 en werden uitgevoerd in Duitsland. Deze studies waren gebaseerd op de ontwikkeling van lage-energiewoningen in Zweden en Denemarken, waar ze in die tijd al een constructiestandaard waren. De eerste passiefhuizen werden in 1991 gebouwd in Duitsland; ondertussen telt dit land er al duizenden.

De term “passief” betekent dat, zelfs indien speciale technieken worden gebruikt, vooral de omgevingsenergie (zonnestraling doorheen de ramen) en de interne warmtebronnen (uitrustingen en bewoners) het hele jaar door voor een aangename temperatuur zorgen binnen in het gebouw.

2. Certificaat

Het “passiefhuis”-certificaat wordt toegekend door het “Passiefhuis-Platform”. Om dit certificaat in de wacht te slepen, moet de woning voldoen aan de volgende criteria :

De behoefte aan primaire energie – de niet-hernieuwbare (fossiele) energie die werkelijk wordt verbruikt – wordt berekend door coëfficiënten toe te passen op alle verbruikte energie. Bepaalde vormen van energie die worden verbruikt brengen een hoger gebruik van primaire energie mee (vb. niet-hernieuwbare energie), terwijl dit voor andere minder het geval is (alle hernieuwbare energiebronnen: wind, zon, biomassa).
De voorwaarde van luchtdichtheid betekent in de praktijk dat een passiefwoning gemiddeld 10 keer dichter is dan een gewoon huis, wat de behoefte aan verwarming aanzienlijk doet afnemen. De verschillen in prestatie tussen de verschillende constructiestandaarden kan worden weergegeven als volgt :


Bron: Passiefhuis Platform

Dit certificaat wordt slechts toegekend indien de woning voldoet aan een aantal technische normen, die gedeeltelijk zijn bevestigd door de “blower door test” of de “infiltrometertest” die erin bestaat dat de luchtstromen die doorheen de gebouwschil sijpelen, worden gedetecteerd, gevisualiseerd en gemeten. De meettechniek houdt in dat de lokalen in onderdruk worden gebracht met behulp van een ventilatordeur en dat de plekken worden opgespoord waar de lucht, die wordt aangezogen door de onderdruk, doorsijpelt. Dit certificaat garandeert de bouwheer dat het om een passiefhuis gaat, en verstrekt duidelijkheid over de energieprestaties. Voor lage-energiegebouwen bestaat dit type van garantie niet.

3. Technieken

Om de passiefstandaard te bereiken, moeten verschillende principes worden nageleefd en verschillende technieken toegepast :

Compactheid van het gebouw en keuze van de best mogelijke oriëntatie om maximaal te profiteren van de bezonning. Wanneer de oriëntatie niet ideaal is, moet dit gecompenseerd worden door bijkomende isolatie, andere afmetingen voor de vensters, …

Isolatie Gewoonlijk zit er 25 tot 35 cm isolatie in de muren, 20 cm in de vloeren en 40 tot 45 cm in de daken, afhankelijk van het gebruikte materiaal. In de vensters zit driedubbel glas en de ramen zijn speciaal ontworpen, net als al het schrijnwerk. Bovendien moet de woning luchtdicht zijn. Op die manier is er slechts zeer weinig warmteverlies doorheen de gebouwschil van de woning.

Ventilatie. Ventilatie is een aanhoudende toevoer van verse lucht met afvoer van de vervuilde of vochtige lucht. In een passiefwoning gebeurt deze ventilatie via een mechanisch ventilatiesysteem met dubbele stroom. Dit concept verschilt van verluchting in die zin dat verluchting bijvoorbeeld kan inhouden dat een venster gedurende een kwartier wordt opengezet, waardoor de vervuilde lucht slechts tijdelijk wordt ververst. De ventilatie van een passiefhuis hangt nauw samen met de luchtdichtheid van de woning. Doordat er geen ongecontroleerde luchtlekken zijn, kan de bewoner zelf beslissen waar, wanneer en hoe hij wil ventileren. Zo kan de vochtige of vervuilde lucht van de keuken, de badkamer, de wc of het berghok worden ververst, waarbij de verse lucht zich door de woonvertrekken en de slaapkamers verspreidt. Op die manier wordt een permanente luchtstroom gecreëerd in de hele woning. De warmteverliezen blijven binnen de perken dankzij een systeem van ventilatie met warmterecuperatie. In dit systeem wordt de warme binnenlucht, die moet worden afgevoerd, naar buiten geleid langs parallelle leidingen die tegelijk ook koude buitenlucht aanvoeren. De luchtstromen worden niet vermengd, maar dankzij het grote raakoppervlak tussen de warme en de koude lucht wordt de warmte uitgewisseld met een rendement van 80 tot 90 %. Met behulp van een aardwarmtewisselaar kan de lucht worden voorverwarmd of gekoeld voordat hij in deze warmtewisselaar komt. De verse lucht wordt aangezogen door een lange buis die twee meter onder de grond zit. Doordat op deze diepte een constante temperatuur heerst van 10 graden, wordt deze lucht voorverwarmd in de winter en voorgekoeld in de zomer. Door een bypasssysteem in de warmtewisselaar kan deze verse lucht ook rechtstreeks in de woning worden geblazen. De totale hoeveelheid warmte die nodig is voor een passiefhuis is zodanig klein dat een klassieke installatie met radiatoren of vloerverwarming te uitgebreid en te duur zou zijn. Een bijverwarming, als aanvulling van de mechanische ventilatie, volstaat vaak om de nodige warmte over de hele woning te verspreiden.

4. Voordelen van een passiefwoning

Naast energiebesparing biedt de passiefwoning nog voordelen die verband houden met het welzijn van de bewoners :

5. Veel gestelde vraag

Kunnen de vensters in een passiefwoning worden opengezet ?

Niets is verplicht, niets is verboden. Ramen en deuren mogen dus worden opengezet. Als u uw ramen vaak openzet in de winter, zal uw energieverbruik voor verwarming van uw woning toenemen, zowel in een passiefwoning als in een “traditionele” woning. Als u uw vensters openzet, laat u immers verse en koude lucht binnen in uw woning, en deze verse lucht moet verwarmd worden. Indien u daarentegen een mechanisch ventilatiesysteem (systeem D) laat installeren, kan u verse lucht aanvoeren voor een goede luchtkwaliteit en een maximaal comfort van de bewoners, zonder dat u uw vensters open hoeft te zetten.

Green Immo - 112 rue Konkel - 1200 Bruxelles Belgique - info@greenimmo.be